3(Ərəb yarımadasına) ən yaxın bir yerdə. Onlar bu məğlubiyyətdən sonra yaxın bir vaxtda qalib gələcəklər.
4Özü də bir neçə il ərzində. (Onların bu məğlubiyyətindən) əvvəl də, sonra da əmr Allahındır. O gün möminlər də sevinəcəklər,
5Allahın yardımı ilə! O, istədiyi kimsəyə yardım edər. O, yenilməz qüvvət sahibidir, mərhəmətlidir.
6Bu, Allahın vədidir. Allah Öz vədinə xilaf çıxmaz. Lakin insanların çoxu bunu bilmir.
7Onlar dünya həyatının zahirini (görünən tərəfini) bilir, axirətdən isə xəbərsizdirlər.
8Onlar öz-özlərinə Allahın göyləri, yeri və onların arasındakıları haqq olaraq və müəyyən bir müddət üçün yaratdığını heç düşünmədilərmi? Həqiqətən, insanların bir çoxu Rəbbinə qovuşacağını inkar edir.
9Onlar yer üzündə gəzib dolaşaraq özlərindən əvvəlkilərin aqibətinin necə olduğuna baxmadılarmı? Onlar bunlardan da güclü idilər. Onlar torpağı becərir və bunlardan daha çox abadlaşdırırdılar. Onların peyğəmbərləri özlərinə açıq-aşkar möcüzələr gətirmişdilər. Allah onlara zülm etmirdi. Əksinə, onlar özlərinə zülm edirdilər.
10Ancaq Allahın ayələrini yalanlayaraq və lağa qoyaraq pislik edənlərin aqibəti çox pis oldu.
11Allah (insanı) yoxdan yaradır, ölümündən sonra onu təkrar dirildir. Sonra siz də Ona qaytarılacaqsınız.
12Qiyamətin qopacağı gün günahkarlar susacaqlar.
13(Allaha qoşduqları) şəriklərindən heç biri onlar üçün şəfaətçi olmayacaq. Onlar öz şəriklərini inkar edəcəklər.
14Qiyamət qopacağı gün - məhz o gün (möminlər və kafirlər) bir-birindən ayrılacaqlar.
15İman gətirib yaxşı işlər görənlər cənnətdə sevinc içində olacaqlar.
16Kafir olub ayələrimizi və axirətə qovuşacaqlarını yalanlayanlar isə əzaba sürüklənəcəklər.
17Ona görə də axşam və səhər Allahı təsbeh edin (namaz qılın)!
18Göylərdə və yerdə həmd Ona məxsusdur! Gün batarkən və günorta vaxtı da (namaz qılın)! (Abdullah ibn Abbasdan gələn bir rəvayətə görə, yuxarıdakı iki ayə namazın gündə beş vaxt olduğuna işarə edir.)
19Allah ölüdən dirini, diridən də ölünü çıxardar. Torpaq öldükdən sonra (Allah) ona can verər. Siz də (qəbirlərinizdən) belə çıxardılacaqsınız.
20Sizi torpaqdan yaratması da Onun (varlığının) dəlillərindəndir. Sonra siz bir bəşər olaraq yer üzünə yayıldınız.
21Ünsiyyət edəsiniz deyə sizin üçün özünüzdən (öz cinsinizdən) zövcələr xəlq edib aranızda sevgi və mərhəmət yaratması da Onun (varlığının) dəlillərindəndir. Şübhəsiz ki, bunda düşünənlər üçün ibrətlər vardır.
22Göylərin və yerin yaradılışı da, dillərinizin və rənglərinizin müxtəlif olması da Onun (varlığının) dəlillərindəndir. Şübhəsiz ki, bunda bilənlər (elm sahibləri) üçün ibrətlər vardır.
23Gecə və gündüz yatıb dincəlməyiniz də, Onun lütfündən (ruzi) istəməyiniz də Onun (varlığının) dəlillərindəndir. Həqiqətən, eşidənlər üçün bunda ibrətlər vardır.
24Sizə qorxu və ümidi hiss etdirmək üçün ildırımı göstərməsi də Onun (varlığının) dəlillərindəndir. O, göydən su endirir və ölümündən sonra onunla torpağa can verir. Həqiqətən, düşünənlər üçün bunda ibrətlər vardır.
25Göyün və yerin Onun əmri ilə durması (nizam-intizamlı olması) da Onun (varlığının) dəlillərindəndir. Sonra sizi bircə dəfə çağıran kimi dərhal torpaqdan (qəbirlərinizdən) çıxacaqsınız.
26Göylərdə və yerdə kim varsa, Ona aiddir və hamısı Ona boyun əymişdir.
27Məxluqatı yoxdan yaradan, sonra onu təkrar dirildən Odur. Bu Onun üçün çox asandır. Göylərdə və yerdəki ən uca sifətlər Ona məxsusdur. O, yenilməz qüvvət və hikmət sahibidir.
28O, sizə özünüzdən bir misal verir. Kölələrinizin içərisində sizə verdiyimiz ruzilər barəsində bir-birinizdən çəkindiyiniz kimi, onlardan da çəkinəcəyiniz dərəcədə sizinlə bərabər hüquqlara malik olan şərikləriniz varmı? Biz ayələri düşünənlər üçün belə izah edirik. (Bu ayədə insanların özlərindən olan kölələri belə özlərinə tay tutmadıqları və dünya malını onlarla bölüşməyə yanaşmadıqları qeyd olunur. Belə olan halda tayı-bərabəri olmayan Uca Allahın şəriyinin olduğunu iddia etmək çox məntiqsizdir.)
29Xeyr, zülm edənlər cahilliklə öz nəfslərinin arzularına uydular. Allahın haqq yoldan azdırdığı kimsəni kim doğru yola yönəldə bilər?! Onların heç bir köməkçisi də yoxdur.
30Allahın insanları yaratdığı fitrət üzrə hənif olaraq üzünü dinə (İslama) çevir! Allahın (insanları fitrət üzrə) yaratmasında heç bir dəyişiklik yoxdur. Doğru din budur! Lakin insanların çoxu bunu bilmir. (“Hənif” tək olan Allaha inanan kimsəyə deyilir. Əsasən Həzrət İbrahim peyğəmbərin tövhid dini mənasında işlədilir.)
31Tövbə edərək Ona yönəlin! Ondan qorxun! Namaz qılın və müşriklərdən olmayın!
32Öz dinlərini parçalayan və firqələrə ayrılan (müşriklərdən olmayın)! Hər firqə öz əlindəkinə görə sevinir.
33İnsanlara bir zərər toxunduğu zaman Rəbbinə yönəlib Ona dua edərlər. Sonra Allah onlara Öz tərəfindən bir rəhmət daddıran kimi onlardan bir qrup yenə Rəbbinə şərik qoşar.
34Qoy onlara verdiklərimizə nankorluq etsinlər. Siz hələki (verdiyimiz nemətlərdən) faydalanın. Yaxında biləcəksiniz!
35Yoxsa Biz onlara şərik qoşmalarını söyləyən bir dəlilmi endirdik?!
36İnsanlara bir mərhəmət daddırdığımız zaman ona görə sevinərlər. Əgər etdikləri (pis əməllər) səbəbilə başlarına bir müsibət gələrsə, dərhal ümidsizliyə düşərlər.
37Onlar Allahın istədiyi kimsənin ruzisini bol etdiyini, istədiyininkini də azaltdığını görmədilərmi? Həqiqətən, iman gətirənlər üçün bunda ibrətlər vardır.
38Yaxın qohuma, yoxsula və yolda qalmış müsafirə (zəkat, yaxud sədəqədən) haqqını ver! Allahın rizasını istəyənlər üçün bu daha xeyirlidir. Onlar əsil nicat tapanlardır.
39İnsanların mal-mülkü artsın deyə verdiyiniz hər hansı bir faiz Allah dərgahında artmaz. Allahın rizasını diləyərək verdiyiniz zəkata gəldikdə, bunu edənlər (mənəvi qazanclarını və mallarının bərəkətini) qat-qat artıran kimsələrdir.
40Allah sizi yaratmış, sonra sizə ruzi vermiş, sonra sizi öldürəcək, sonra da sizi (təkrar) dirildəcəkdir. (Allaha tay tutduğunuz) şərikləriniz arasında bunlardan hər hansı birini edə bilən biri varmı? O pak və müqəddəsdir, onların şərik qoşduqlarından çox ucadır!
41İnsanların qazandıqları günahlar səbəbilə quruda və dənizdə fəsad ortaya çıxdı. Bu, (Allahın) onların etdikləri əməllərin (cəzasının) bir qismini daddırması üçün idi. Ola bilsin ki, onlar (doğru yola) qayıdarlar.
42De: “Yer üzündə gəzib dolaşın və əvvəlkilərin aqibətinin necə olduğuna baxın! Onların çoxu müşrik idi.
43Allah tərəfindən geri dönüşü olmayan o gün (qiyamət günü) gəlmədən əvvəl üzünü doğru olan dinə çevir! O gün insanlar dəstə-dəstə olacaqlar.
44Kim kafir olarsa, onun küfrü öz əleyhinə olar. Yaxşı iş görənlər isə özləri üçün (cənnətdəki yerlərini) hazırlamış olarlar.
45Bu, Allahın iman gətirib yaxşı işlər görənlərə Öz lütfündən mükafat verməsi üçündür. Şübhəsiz ki, O, kafirləri sevməz.
46Sizə Öz mərhəmətindən daddırsın, əmri ilə gəmilər üzsün, lütfündən (nəsibinizi) axtarasınız və şükür edəsiniz deyə küləkləri müjdəçi göndərməsi də Onun (varlığının) dəlillərindəndir.
47Şübhəsiz ki, səndən əvvəl də peyğəmbərləri öz qövmlərinə göndərdik. Peyğəmbərlər onlara açıq-aşkar möcüzələr gətirmişdilər. Biz günahkarlardan intiqam aldıq. Möminlərə yardım etmək Bizim borcumuzdur.
48Küləkləri göndərib buludları hərəkətə gətirən Allahdır. Allah onları göydə istədiyi kimi yayar və parça-parça edər. Onların arasından da yağışın çıxdığını görərsən. Allah dilədiyi qullarına onu (yağışı) nəsib edən zaman onlar sevinərlər.
49Halbuki, onlar üçün yağış yağdırılmazdan əvvəl ümidsizliyə düşmüşdülər.
50Elə isə Allahın mərhəmətinin izlərinə bax ki, öldükdən sonra yeri necə dirildir. Şübhəsiz ki, O, ölüləri də dirildəcəkdir. O, hər şeyə qadirdir.
51Əgər Biz bir külək göndərsək və onlar onun (əkinlərin) saralmış olduğunu görsələr, bundan sonra mütləq nankorluq edərlər.
52(Ey Peyğəmbər) Şübhəsiz ki, sən nə ölülərə (haqqı) çatdıra bilərsən, nə də dönüb gedən karlara dəvəti eşitdirə bilərsən.
53Sən korları da düşdükləri zəlalətdən çıxardıb doğru yola yönəldə bilməzsən. Sən (haqqı) yalnız müsəlman olub ayələrimizə inananlara eşitdirə bilərsən.
54Sizi zəif bir şeydən (nütfədən) yaradan, sonra zəifliyin arxasınca qüvvət, sonra qüvvətin arxasınca gücsüzlük və qocalıq verən Allahdır. O, istədiyini yaradır. O, hər şeyi biləndir, qüdrət sahibidir.
55Qiyamət qopacağı gün günahkarlar (dünyada) yalnız az bir müddət qaldıqlarına dair and içərlər. Onlar (dünyada da haqq yoldan) belə döndərilirdilər.
56Elm və iman verilənlər isə (o günahkarlara) belə deyəcəklər: “And olsun ki, Allahın Kitabında (hökm verildiyi kimi) diriliş gününə qədər qaldınız. Bax bu, diriliş günüdür! Lakin siz onu inkar edirdiniz”.
57O gün zalımlara nə üzrxahlıqları bir fayda verər, nə də onlardan (Allahı) razı salmağa çalışmaları istənilər.
58Şübhəsiz ki, Biz bu Quranda insanlar üçün hər cür məsəllər çəkdik. Onlara möcüzə gətirsən də, kafirlər mütləq: “Siz ancaq batil şeylər uydurursunuz”, - deyəcəklər.
59Beləliklə, Allah (haqqı) bilməyənlərin qəlblərini möhürləyər.
60Ona görə də səbirli ol! Həqiqətən, Allahın vədi haqdır. Yəqinliklə iman gətirməyənlər səni biganəliyə sövq etməsinlər!
