1

Ta, Sin, Mim!

2

Bunlar açıq-aydın Kitabın ayələridir.

3

(Ey Peyğəmbər!) Onlar iman gətirmirlər deyə az qalsın özünü məhv edəcəksən.

4

Əgər diləsəydik, onlara göydən bir möcüzə endirərdik, onlar da ona boyun əyərdilər.

5

Onlar Rəhman olan Allahdan özlərinə gələn hər bir yeni öyüddən üz döndərirlər.

6

Onlar (Quranı) təkzib etdilər. Ancaq istehza etdiklərinin xəbərləri onlara gələcəkdir.

7

Bəs onlar yer üzündə neçə-neçə gözəl bitkilər yetişdirdiyimizə baxmırlarmı?!

8

Şübhəsiz ki, bunda bir ibrət vardır. Ancaq onların çoxu iman gətirməz.

9

Həqiqətən, Rəbbin yenilməz qüvvət və mərhəmət sahibidir.

10

Bir zaman Rəbbin Musaya səslənmişdi: “Zalım qövmün yanına get -

11

Firon qövmünün yanına! Onlar (başlarına gələcək fəlakətdən) qorxmurlarmı?”

12

Musa dedi: “Ey Rəbbim! Məni təkzib etmələrindən qorxuram.

13

Ürəyim sıxılır, dilim də söz tutmur (kəkələyirəm). Buna görə Harunu da (mənimlə) elçi olaraq göndər!

14

Onların mənə isnad etdikləri bir günah da var. Buna görə də məni öldürmələrindən qorxuram”.

15

Allah buyurdu: “Xeyr (səni öldürə bilməzlər)! Möcüzələrimizlə gedin! Şübhəsiz ki, Biz sizinləyik, hər şeyi eşidirik.

16

Fironun yanına gedib deyin: “Biz aləmlərin Rəbbinin elçiləriyik!

17

İsrail oğullarını bizimlə göndər!”

18

(Firon) dedi: “Biz səni körpə ikən himayəmizə götürüb böyütmədikmi? Sən illərlə aramızda yaşadın.

19

Edəcəyini də etdin. Sən nankorlardansan!”

20

Musa dedi: “Mən o işi edərkən nadanlardan idim. (Burada Həzrət Musanın bir Misirlini öldürməsinə işarə edilir. Təfsirlərdə Həzrət Musanın öldürmə məqsədi güdmədən bir nəfəri vurduğu və bunun nəticəsində həmin adamın öldüyü qeyd olunur.)

21

Sizdən qorxduğum üçün dərhal aranızdan qaçdım. Sonra Rəbbim mənə hikmət verdi və məni peyğəmbərlərdən etdi.

22

Mənə minnət qoyduğun o nemət də İsrail oğullarını özünə qul etməyindir”.

23

Firon: “Bəs aləmlərin Rəbbi nədir?” - dedi.

24

Musa dedi: “Əgər düşünüb anlayırsınızsa, (bilin ki,) göylərin, yerin və o ikisinin arasında olanların Rəbbidir!”

25

(Firon) öz ətrafındakılara: “Eşitmirsinizmi?” - dedi.

26

Musa dedi: “O, sizin də, əvvəlki atalarınızın da Rəbbidir!”

27

(Firon) dedi: “Sizə göndərilən peyğəmbər, həqiqətən, dəlidir!”

28

Musa: “Əgər ağlınızı işlətsəniz, (bilərsiniz ki,) O, şərqin, qərbin və ikisi arasında olan hər şeyin Rəbbidir!” - dedi.

29

(Firon) dedi: “Əgər məndən başqasını ilah qəbul etsən, səni mütləq həbs edəcəyəm!”

30

Musa: “Sənə açıq-aşkar bir şey (möcüzə) gətirsəm, necə?” - dedi.

31

(Firon) dedi: “Əgər doğru söyləyirsənsə, gətir onu!”

32

Bu zaman Musa əsasını atdı və o, dərhal böyük bir ilana döndü.

33

Əlini (qoynundan) çıxartdı və bu vaxt o, baxanlara ağappaq göründü.

34

(Firon) ətrafındakı əyanlara dedi: “Həqiqətən, bu, çox bilikli bir sehrbazdır.

35

O, sehri ilə sizi yurdunuzdan çıxartmaq istəyir. İndi siz nə buyurursunuz?”

36

Onlar dedilər: “Onu və qardaşını yubandır və şəhərlərə (sehrbazları) yığan adamlar göndər ki,

37

Bütün bilikli sehrbazları sənin yanına gətirsinlər”.

38

Beləcə, məlum bir günün müəyyən vaxtında sehrbazlar yığıldılar.

39

İnsanlara da belə deyildi: “Siz də yığılırsınızmı?

40

Əgər sehrbazlar qalib gəlsələr, çox güman ki, biz də onların arxasınca gedərik”.

41

Sehrbazlar gəldikləri zaman Firona: “Əgər biz qalib gəlsək, bizə bir mükafat veriləcəkmi?” - dedilər.

42

(Firon) dedi: “Bəli! O zaman siz, əlbəttə, yaxın adamlarımdan olacaqsınız”.

43

Musa onlara: “Nə atacaqsınızsa, atın!” - dedi.

44

Bu zaman onlar iplərini və əsalarını atıb: “Fironun qüdrətinə and olsun ki, biz qalib gələcəyik!” - dedilər.

45

Musa da əsasını atdı və o, (böyük bir ilana çevrilib) dərhal onların uydurduqları şeyləri uddu.

46

Bu zaman sehrbazlar səcdəyə qapandılar.

47

Onlar belə dedilər: “Biz iman gətirdik aləmlərin Rəbbinə -

48

Musanın və Harunun Rəbbinə!”

49

(Firon qəzəblənərək:) “Mən sizə icazə vermədən ona iman gətirdiniz. Deməli, o, sizə sehr öyrədən böyüyünüzdür. Əlbəttə, (sizə nə edəcəyimi) biləcəksiniz. Mütləq sizin əllərinizi və ayaqlarınızı çarpaz kəsdirib hamınızı çarmıxa çəkdirəcəyəm!” - dedi.

50

(Sehrbazlar) dedilər: “Zərəri yoxdur. Biz Rəbbimizə dönəcəyik.

51

Biz ümid edirik ki, ilk iman gətirənlər olduğumuza görə Rəbbimiz xətalarımızı bağışlayacaq”.

52

Biz Musaya: “Qullarımla gecə yola çıx! Şübhəsiz ki, siz (Firon və ordusu tərəfindən) təqib ediləcəksiniz”, - deyə vəhy etdik.

53

Firon şəhərlərə (əsgər) yığanlar göndərdi.

54

(Və belə dedi:) “Həqiqətən, bunlar az saylı bir tayfadır.

55

Onlar bizi qəzəbləndirdilər.

56

Biz isə, əlbəttə, gözüaçıq bir camaatıq!”

57

Beləcə, onları (Firon və ordusunu) bağlardan və bulaqlardan çıxartdıq.

58

Xəzinələrdən və dəyərli yerdən (çıxartdıq).

59

Beləcə, İsrail oğullarını oraların varisi etdik.

60

(Firon və ordusu) günəş doğarkən onların arxasınca düşdü.

61

İki dəstə bir-birini gördüyü zaman Musanın yanındakılar: “Həqiqətən, onlar bizə çatacaqlar!” – dedilər.

62

Musa: “Əsla! Şübhəsiz ki, Rəbbim mənimlədir. O mənə yol göstərəcəkdir!” - dedi.

63

Bu zaman Musaya belə vəhy etdik: “Əsanla dənizə vur!”(Musa əsasını dənizə vurduqda) dərhal yarıldı (on iki yol açıldı) və (suyun) hər bir hissəsi böyük bir dağ kimi oldu.

64

Digərlərini də ora yaxınlaşdırdıq. (Həzrət Musa və qövmü dənizdə açılan bu yollardan keçərkən Firon və ordusu da onların arxasınca düşdülər.)

65

Musa və yanındakıların hamısını xilas etdik.

66

Sonra da digərlərini (Firon və ordusunu) suda boğduq.

67

Şübhəsiz ki, bunda bir ibrət vardır. Ancaq onların çoxu iman gətirmədi. (Həm Misirdə qalan Qiptilər, həm də İsrail oğullarından daha sonra buzova sitayiş edənlər iman gətirməmişdilər.)

68

Şübhəsiz ki, sənin Rəbbin yenilməz qüvvət sahibidir, rəhmlidir.

69

(Ey Peyğəmbər!) Onlara İbrahimin qissəsini də danış!

70

Bir zamanlar o, atasına və qövmünə: “Siz nəyə ibadət edirsiniz?” - demişdi.

71

Onlar da: “Biz bütlərə ibadət edir və (gün boyu) onlara sitayiş etməyə davam edirik!” - demişdilər.

72

O demişdi: “Dua etdiyiniz zaman onlar sizi eşidirlərmi?

73

Yaxud sizə xeyir və ya zərər verə bilirlərmi?”

74

Onlar: “Xeyr, ancaq atalarımızın belə etdiyini görmüşük!” - demişdilər.

75

İbrahim demişdi: “Elə isə, heç düşündünüzmü nəyə ibadət edirsiniz -

76

Siz və əcdadınız?

77

Şübhəsiz ki, aləmlərin Rəbbindən başqaları (bütlər) mənim düşmənimdir.

78

O məni yaratdı və doğru yola yönəltdi.

79

O məni yedirir və içirir.

80

Xəstələndiyim zaman O mənə şəfa verir.

81

O məni öldürəcək, sonra da dirildəcəkdir.

82

Onun axirət günü xətalarımı bağışlayacağını ümid edirəm.

83

Ey Rəbbim, mənə hökm (elm) ver və məni salehlərin arasına daxil et!

84

Mənə, gələcək nəsillər tərəfindən xeyirlə yad edilməyi qismət et!

85

Məni Nəim cənnətinin varislərindən et!

86

Atamı da bağışla! Həqiqətən, o, haqq yoldan azanlardandır.

87

İnsanların dirildiləcəkləri gün məni rüsvay etmə!”

88

O gün nə mal-mülk, nə də övladlar fayda verər.

89

Ancaq təmiz bir qəlblə Allahın hüzuruna gələn kimsə bundan istisnadır!

90

(O gün) cənnət müttəqilərə yaxınlaşdırılar.

91

Cəhənnəm də azğınlara (kafirlərə) açıq bir şəkildə göstərilər.

92

Və onlara belə deyərlər: “İbadət etdikləriniz haradadır?

93

Allahdan başqa (ibadət etdikləriniz)! Onlar sizə, yaxud özlərinə kömək edə bilərlərmi?”

94

Onlar və azğınlar ora (cəhənnəmə) atılarlar.

95

İblisin bütün əsgərləri də (ora atılarlar).

96

Onlar orada (bütləri ilə) mübahisə edərək belə deyərlər:

97

“Allaha and olsun ki, biz açıq-aydın bir zəlalət içindəydik!

98

Çünki biz sizi aləmlərin Rəbbi ilə bir tuturduq.

99

Bizi günahkarlar azdırdı.

100

Artıq bizim heç bir şəfaətçimiz yoxdur.

101

Heç bir yaxın dostumuz da yoxdur.

102

Təkrar dünyaya qayıda bilsəydik, biz də möminlərdən olardıq”.

103

Şübhəsiz ki, bunda bir ibrət vardır. Ancaq onların əksəriyyəti iman gətirməz.

104

Həqiqətən, sənin Rəbbin qüdrətlidir, mərhəmətlidir.

105

Nuh qövmü də peyğəmbərləri təkzib etdi.

106

O zaman qardaşları Nuh onlara belə demişdi: “(Allahdan) qorxmursunuzmu?

107

Həqiqətən, mən sizə göndərilən etibarlı bir elçiyəm.

108

Allahdan qorxun və mənə itaət edin!

109

Bunun əvəzində mən sizdən heç nə istəmirəm. Mənim mükafatımı yalnız aləmlərin Rəbbi verəcəkdir.

110

Ona görə də Allahdan qorxun və mənə itaət edin!”

111

Onlar: “Ən səfil insanlar sənə tabe olmuşkən, heç sənə iman gətirərikmi?” - dedilər.

112

Nuh dedi: “Onların etdiyi əməllərdən mənim xəbərim yoxdur.

113

Onları hesaba çəkmək yalnız Rəbbimə məxsusdur. Kaş biləydiniz.

114

Mən iman gətirənləri qovan deyiləm.

115

Mən ancaq açıq-aşkar xəbərdar edənəm!”

116

Onlar: “Ey Nuh! Əgər bundan vaz keçməsən, daşqalaq ediləcəksən!” - dedilər.

117

Nuh dedi: “Ey Rəbbim! Qövmüm məni yalanladı.

118

Artıq mənimlə onların arasında Sən hökm ver! Məni və mənimlə olan möminləri xilas et!”

119

Beləliklə, onu və yüklü gəmidə onunla olanları xilas etdik.

120

Sonra da yerdə qalanları suda boğduq.

121

Şübhəsiz ki, bunda bir ibrət vardır. Ancaq onların əksəriyyəti iman gətirməz.

122

Həqiqətən, sənin Rəbbin yenilməz qüvvət sahibidir, mərhəmətlidir.

123

Ad qövmü də peyğəmbərləri təkzib etdi.

124

O zaman qardaşları Hud onlara belə demişdi: “Siz (Allahdan) qorxmursunuzmu?

125

Həqiqətən, mən sizə göndərilən etibarlı bir elçiyəm.

126

Ona görə də Allahdan qorxun və mənə itaət edin!

127

Bunun əvəzində mən sizdən heç nə istəmirəm. Mənim mükafatımı yalnız aləmlərin Rəbbi verəcəkdir.

128

Siz hər yüksək yerə bir əlamət quraraq (hündür binalar tikərək) əylənirsinizmi?

129

Əbədi qalacağınızı umaraq möhkəm qalalar tikirsiniz.

130

Birini yaxaladığınız zaman qəddarcasına yaxalayırsınız.

131

Allahdan qorxun və mənə itaət edin!

132

Gözünüzün qabağındakı nemətləri sizə bol-bol verəndən qorxun!

133

O sizə mal-qara və övladlar verdi.

134

Bağlar və bulaqlar (verdi).

135

Həqiqətən, mən sizin üçün böyük günün əzabından qorxuram!”

136

Onlar dedilər: “Öyüd versən də, verməsən də, bizim üçün fərqi yoxdur.

137

Bu, əvvəlkilərin adətlərindən başqa bir şey deyildir.

138

Biz əzaba məruz qalası da deyilik”.

139

Beləcə, onu təkzib etdilər. Biz də onları məhv etdik. Həqiqətən, bunda bir ibrət vardır. Ancaq onların çoxu iman gətirməz.

140

Şübhəsiz ki, sənin Rəbbin qüdrətlidir, mərhəmətlidir.

141

Səmud qövmü də peyğəmbərləri təkzib etdi.

142

O zaman qardaşları Saleh onlara belə demişdi: “(Allahdan) qorxmursunuzmu?

143

Həqiqətən, mən sizə göndərilən etibarlı bir elçiyəm.

144

Ona görə də Allahdan qorxun və mənə itaət edin!

145

Mən bunun əvəzində sizdən heç nə istəmirəm. Mənim mükafatımı yalnız aləmlərin Rəbbi verəcəkdir.

146

Burada əmin-amanlıqda qalacaqsınız?

147

Bağlar və bulaqlar,

148

Əkinlər və dəymiş meyvəli xurmalıqlarda?

149

Siz dağlardan ustalıqla evlər yonub düzəldirsiniz.

150

Allahdan qorxun və mənə itaət edin!

151

Həddi aşanların əmrinə itaət etməyin!”

152

Onlar yer üzündə fəsad çıxarar, əmin-amanlıq yaratmazlar.

153

Onlar dedilər: “Həqiqətən, sən ovsunlanmısan!

154

Sən də bizim kimi bir insansan. Əgər doğru söyləyənlərdənsənsə, onda bir möcüzə gətir!”

155

Saleh dedi: “Möcüzə bu dişi dəvədir. Müəyyən günlərdə onun və sizin su içmə haqqınız vardır.

156

Ona heç bir zərər verməyin! Yoxsa böyük günün əzabı sizi yaxalayar”.

157

Ancaq onlar onu tutub kəsdilər, sonra da peşman oldular.

158

Buna görə də əzab onları yaxaladı. Şübhəsiz ki, bunda bir ibrət vardır. Ancaq onların çoxu iman gətirməz.

159

Həqiqətən, sənin Rəbbin qüdrətlidir, mərhəmətlidir.

160

Lut qövmü də peyğəmbərləri təkzib etdi.

161

O zaman qardaşları Lut onlara belə demişdi: “(Allahdan) qorxmursunuzmu?

162

Həqiqətən, mən sizə göndərilən etibarlı bir elçiyəm.

163

Ona görə də Allahdan qorxun və mənə itaət edin!

164

Mən bunun əvəzində sizdən heç nə istəmirəm. Mənim mükafatımı yalnız aləmlərin Rəbbi verəcəkdir.

165

Siz insanlardan kişilərləmi yaxınlıq edirsiniz?

166

Rəbbinizin sizin üçün yaratdığı qadınlarınızı qoyub (kişilərlə yaxınlıq edirsiniz)? Xeyr, siz həddi aşan bir qövmsünüz” .

167

Onlar: “Ey Lut! Əgər (bu işdən) vaz keçməsən, sən mütləq qovulanlardan olacaqsan!” - dedilər.

168

Lut dedi: “Həqiqətən, mən sizin bu əməlinizdən nifrət edənlərdənəm.

169

Ey Rəbbim! Məni və ailəmi onların etdiklərindən xilas et!”

170

Beləcə, onu və bütün ailəsini xilas etdik,

171

Geridə qalan yaşlı qadından (Lutun günahkar zövcəsindən) başqa!

172

Sonra digərlərini məhv etdik.

173

Onların üzərinə bir yağış yağdırdıq. Xəbərdar edilənlər nə pis yağışa tutuldular!

174

Şübhəsiz, bunda bir ibrət vardır. Ancaq onların çoxu iman gətirməz.

175

Həqiqətən, sənin Rəbbin yenilməz qüvvət sahibidir, mərhəmətlidir.

176

Əykə xalqı da peyğəmbərləri təkzib etdi.

177

Bir zaman Şüeyb onlara belə demişdi: “(Allahdan) qorxmursunuzmu?

178

Həqiqətən, mən sizə göndərilən etibarlı bir elçiyəm.

179

Ona görə də Allahdan qorxun və mənə itaət edin!

180

Mən bunun əvəzində sizdən heç nə istəmirəm. Mənim mükafatımı yalnız aləmlərin Rəbbi verəcəkdir.

181

(Tərəzidə) ölçüyə tam riayət edin və (insanların haqqını) əskik verənlərdən olmayın!

182

Düzgün tərəzi ilə çəkin!

183

İnsanların haqqını əskiltməyin və yer üzündə fitnə-fəsad törədərək qarışıqlıq salmayın!

184

Sizi və əvvəlki nəsilləri yaradandan qorxun!”

185

Onlar dedilər: “Sən, həqiqətən, ovsunlanmısan.

186

Sən də bizim kimi bir insansan. Biz səni yalançılardan biri hesab edirik.

187

Əgər doğru söyləyənlərdənsənsə, o zaman üzərimizə göydən əzab yağdır!”

188

Şüeyb: “Rəbbim sizin etdiklərinizi çox yaxşı bilir”, - dedi.

189

Beləcə, onu təkzib etdilər. Buna görə də kölgəli günün əzabı onları yaxaladı. Həqiqətən, o, böyük bir günün əzabı idi. (Çox isti keçən günlərdən sonra kölgə salan buludlar ortaya çıxmış və Şüeyb peyğəmbərin qövmü bu buludların kölgəsinə sığınmışdı. Allah buludlardan od yağdıraraq onları yandırıb cəzalandırmışdı.)

190

Şübhəsiz ki, bunda bir ibrət vardır. Ancaq onların əksəriyyəti iman gətirməz.

191

Həqiqətən, sənin Rəbbin yenilməz qüvvət sahibidir, mərhəmətlidir.

192

Heç şübhəsiz, bunu (Quranı) aləmlərin Rəbbi nazil etmişdir.

193

Onu Ruhül-əmin (Cəbrail) endirdi.

194

Sənin qəlbinə endirdi ki, xəbərdar edənlərdən olasan.

195

Açıq-aydın ərəb dilində!

196

Şübhəsiz ki, o, əvvəlkilərin kitablarında da vardır. (Təfsirçilərə görə, Qurani-Kərimin Həzrət Peyğəmbərə (s.ə.s.) endiriləcəyinə dair işarələr, yaxud Quranın əsas prinsiplərindən bir qismi əvvəlki ilahi kitablarda da mövcud idi. Yuxarıdakı ayədən bunların hər ikisi də başa düşülə bilər.)

197

İsrail oğulları alimlərinin onu bilmələri onlar üçün bir dəlil deyilmi?

198

Əgər onu (Quranı) ərəb olmayanlardan birinə nazil etsəydik,

199

Və bunu (Quranı) onlara oxusaydı, yenə də ona iman gətirməzdilər.

200

Beləcə Biz onu (küfrü) günahkarların qəlbinə saldıq.

201

Onlar şiddətli əzabı görənə qədər ona iman gətirməzlər.

202

(Əzab) onlara özləri də hiss etmədən qəfildən gələr.

203

Bu zaman onlar: “Görəsən, (iman gətirməyimiz üçün) bizə möhlət verilərmi?” - deyərlər.

204

Onlar əzabımızın tez gəlməsinimi istəyirlər?

205

Gördünmü, əgər onlara illərlə nemətlər versək,

206

Sonra da vəd olunan (əzab) onlara gəlsə,

207

Özlərinə verilən nemətlər onlara heç bir fayda verməz.

208

Biz xəbərdar edən bir peyğəmbər göndərmədən heç bir məmləkəti məhv etmədik.

209

(Bu onlar üçün) öyüddür. Biz zalım deyilik.

210

Onu (Quranı) şeytanlar endirmədi.

211

Onlar buna layiq deyillər və gücləri də çatmaz.

212

Şübhəsiz ki, onlar (vəhyə) qulaq asmaqdan uzaqlaşdırılmışlar.

213

Ona görə də Allahla yanaşı başqa bir ilaha dua etmə, yoxsa əzaba düçar edilənlərdən olarsan!

214

Ən yaxın qohumlarını xəbərdar et!

215

Sənə uyan möminləri qanadının altına al!

216

Əgər sənə qarşı çıxsalar, de ki: “Həqiqətən, mən sizin etdiklərinizdən uzağam!”

217

Yenilməz qüvvət sahibi və mərhəmətli olan Allaha təvəkkül et!

218

O Allah ki, namaza durduğun zaman səni görür.

219

Səcdə edənlərin arasında əyilib-qalxdığını da (görür).

220

Həqiqətən, O hər şeyi eşidəndir, biləndir.

221

Şeytanların kimə nazil olduğunu sizə xəbər verimmi?

222

Onlar günahkar və yalançı olan hər kəsə nazil olarlar.

223

Onlar eşitdiklərini (kahinlərə) çatdırarlar. Ancaq onların çoxu yalançıdır.

224

Şairlərə gəldikdə, onlara azğınlar tabe olar.

225

Onların hər bir vadidə sərgərdan dolaşdıqlarını görmədinmi?!

226

Onlar etmədiklərini söyləyirlər.

227

Ancaq iman gətirib yaxşı işlər görənlər, Allahı çox zikr edənlər və haqsızlığa məruz qaldıqdan sonra qalib gələnlər bundan istisnadır. Haqsızlıq edənlər qayıdacaqları yeri yaxın bir vaxtda biləcəklər.